Naprawa protez całkowitych a częściowych – jakie są różnice?
Coraz więcej osób korzysta z protez. Zdarza się, że pękają w najmniej oczekiwanym momencie. Wtedy liczy się szybka i bezpieczna naprawa, najlepiej bez utraty komfortu.
W tym artykule wyjaśniam, jak naprawia się protezy całkowite i częściowe, po czym poznać uszkodzenie i czego unikać. Dowiesz się też, jak dbać o protezę i kiedy nie zwlekać z wizytą u protetyka.
Jak naprawia się protezę całkowitą, a jak częściową?
W przypadku protez całkowitych do naprawy zazwyczaj wykorzystuje się akryl, natomiast protezy częściowe wymagają podejścia dostosowanego do ich typu, uwzględniając elementy metalowe lub elastyczne.
W protezie całkowitej najczęściej skleja się pęknięcie akrylu, wzmacnia miejsce uszkodzenia i odtwarza brakujący ząb. Czasem potrzebne jest podścielenie, czyli uzupełnienie akrylu od strony podniebienia lub dziąseł, aby poprawić stabilność. W protezie częściowej dochodzą elementy zatrzaskowe i klamry. Tu naprawa może wymagać dostawienia zęba do siodła, wymiany lub dogięcia klamry, a przy szkielecie metalowym także łączenia elementów metalowych w pracowni. W protezach elastycznych zakres możliwości bywa ograniczony i naprawa wymaga dedykowanych materiałów.
Jak rozpoznać uszkodzenie w protezie całkowitej i częściowej?
Uszkodzenie protezy całkowitej lub częściowej objawia się na różne sposoby, w tym pęknięciami, luzem, bólem i zmianą zgryzu.
W protezie całkowitej alarmujące są: utrata przyssania, chwianie podczas mówienia, pęknięcia płyty, ukruszenie zęba, nowe otarcia na śluzówce i trudność w gryzieniu. W protezie częściowej warto zwrócić uwagę na: poluzowaną lub złamaną klamrę, deformację elementów metalowych, brak zęba w protezie, przesunięcie siodła, ból zęba filarowego i zaczepianie jedzenia pod protezą. Często słychać też klikanie podczas żucia lub czuć, że zęby stykają się inaczej niż wcześniej.
Jakie techniki stosuje się przy protezach częściowych?
Techniki dobiera się do rodzaju uszkodzenia: proste naprawy akrylowe wykonuje się w gabinecie, a prace przy elementach metalowych często wymagają obróbki laboratoryjnej i spawania.
Zakres prac dobiera się do typu protezy i uszkodzenia:
- dostawienie brakującego zęba do siodła akrylowego,
- sklejenie i wzmocnienie pęknięcia płyty akrylowej,
- podścielenie protezy dla poprawy stabilności i rozkładu sił,
- wymiana lub dorobienie klamry w protezie akrylowej,
- spawanie laserowe lub lutowanie elementów w protezie szkieletowej, gdy to możliwe,
- naprawy protez elastycznych z użyciem materiału producenta lub wykonanie nowego elementu, gdy naprawa nie jest technicznie trwała.
Jakie materiały wybiera się do prac nad protezą całkowitą?
Do prac nad protezą całkowitą wykorzystujemy głównie akryle na bazie polimetakrylanu, zęby akrylowe, wzmocnienia z włókien lub siatek oraz podkłady miękkie.
Do klejenia pęknięć i dostaw wykonywany jest akryl utwardzany na zimno lub na ciepło. W miejscach narażonych na obciążenia używa się wzmocnień, na przykład włókna szklanego albo metalowej siatki. Braki zębów uzupełnia się zębami akrylowymi dobranymi do koloru i kształtu. Gdy podłoże kostne się zmienia i proteza traci stabilność, wykonuje się podścielenie na twardo lub miękko. Wykonanie protezy natychmiastowej po ekstrakcji wymaga uprzedniej oceny klinicznej i zgody pacjenta. Miękki podkład często zwiększa komfort u osób z wrażliwą śluzówką, a twardy przywraca precyzyjne przenoszenie sił żucia, co potwierdzają rekomendacje kliniczne i doświadczenie protetyczne.
Czy zawsze trzeba zgłaszać się do protetyka po pęknięciu protezy?
Tak, warto zgłosić się możliwie szybko i nie kleić protezy domowym klejem.
Kleje cyjanoakrylowe nie łączą się trwale z akrylem, mogą podrażniać śluzówkę i utrudniają późniejszą naprawę. Samodzielne sklejanie zwykle zmienia ustawienie zębów i wysokość zgryzu, co prowadzi do otarć i kolejnych pęknięć. Profesjonalna naprawa protez przywraca geometrię pracy i sprawdza dopasowanie w jamie ustnej. Zazwyczaj jest to zabieg wykonywany z dbałością o komfort pacjenta.
Jak długo trwa przeciętna naprawa protezy częściowej?
Czas naprawy protezy częściowej jest uzależniony od rodzaju uszkodzenia, choć proste naprawy często wykonujemy podczas jednej wizyty.
Dostawienie zęba do akrylowej części protezy lub sklejenie niewielkiego pęknięcia bywa możliwe od ręki. Wymiana lub naprawa elementów metalowych, szerokie pęknięcia albo prace wymagające obróbki laboratoryjnej trwają dłużej. Nasz gabinet oferuje tryb ekspresowy, jednak czas realizacji jest orientacyjny i zależy od stanu protezy oraz dostępności materiałów.
Jak dbać o protezę, by uniknąć kolejnych uszkodzeń?
Najważniejsze jest delikatne czyszczenie, właściwe przechowywanie i regularne kontrole.
Codzienna higiena ogranicza osady i naprężenia materiału. Oto praktyczne wskazówki:
- mycie protezy miękką szczoteczką i preparatem do protez, nie zwykłą pastą do zębów,
- płukanie po każdym posiłku i usuwanie resztek z okolic klamer,
- unikanie gorącej wody, która może odkształcić akryl,
- przechowywanie w wilgoci, gdy proteza nie jest noszona, aby nie wysychała,
- zdejmowanie protezy na noc, jeśli lekarz nie zaleci inaczej,
- zakładanie i zdejmowanie dwoma rękami, bez wyginania klamer,
- regularne przeglądy i okresowe podścielenia, gdy proteza zaczyna się luzować,
- unikanie gryzienia bardzo twardych produktów i używania protezy do otwierania opakowań.
Kiedy umówić wizytę u protetyka i jakich objawów nie lekceważyć?
Wizyta jest konieczna przy pęknięciach, luzie, bólu, otarciach i zmianie zgryzu.
Szybki kontakt z protetykiem pozwala uniknąć większych napraw i podrażnień. Nie należy zwlekać, gdy pojawią się:
- uszkodzenie, które uniemożliwia bezpieczne założenie lub użytkowanie protezy,
- wyraźna niestabilność protezy w jamie ustnej, zauważalna na co dzień,
- nasilający się ból podczas żucia lub utrzymujący się dyskomfort,
- zmiany na śluzówce, które nie ustępują pomimo właściwej higieny,
- nawracające uszkodzenia w tym samym miejscu.
Dobrze wykonana naprawa przywraca funkcję i komfort na co dzień. Różnice między protezą całkowitą i częściową wynikają z ich budowy. Dlatego tak ważna jest prawidłowa diagnoza i dobór techniki. Nasz gabinet specjalizuje się w protetyce dentystycznej. Wykonujemy ekspresowe naprawy i nowe uzupełnienia w krótkim czasie, korzystając ze sprawdzonych materiałów i nowoczesnego zaplecza. Dzięki temu wiele problemów udaje się rozwiązać szybko i z dbałością o komfort pacjenta.
Umów wizytę i odzyskaj komfort żucia!
